دهیدراته شدن بدن همان بیابانی شدن بدن است، یعنی کم آبی بدن که به سلامتی آسیب جدی می زند. این مشکل ممکن است در هر فصلی از سال بروز کند، اما با فرا رسیدن روزهای گرم سال امکان آن بیشتر است. به خاطر اینکه در فصل گرما نیاز بدن به آب دو برابر می شود و باید طبق نیاز آن عمل کرد. در غیر این صورت بدن نشانه هایی بروز می دهد که خبر از کم آبی آن دارد.
نشانه های کم آبی بدن:
1-پوستتان بیابانی می شود
پوست خشک می تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد، اما با این حال میزان آبی که مصرف می کنید نیز در سلامت پوست نقش دارد.
همه ما تلاش می کنیم با استفاده از کرم های ضدآفتاب، مضرات اشعه های خورشید را به حداقل برسانیم. اما فراموش نکنید که استفاده از این کرم ها پوست را از خشک شدن محافظت نمی کند. برای مرطوب بودن پوست لازم است که روزانه به میزان کافی آب بنوشید و کرم مرطوب کننده بزنید.
با یک تست ساده می توانید تشخیص دهید که پوستتان دهیدراته و خشک شده است. برای این کار پشت دستتان را نیشگون بگیرید و چند ثانیه صبر کنید. سپس پوست را رها کنید.
اگر به طور ناگهانی به سمت خوردن شکلات و شیرینی کشیده می شوید، احتمال دارد بدن تان کم آب شده باشد
اگر پوست چین خورده به سرعت به وضعیت اول برگردد، مشکلی ندارید. اما اگر پوست با فاصله ی زمانی بیش از پنج ثانیه صاف شود نشان می دهد که داخل بدن تان بیابانی شده است، یعنی اینکه پوست و بدن تان دچار کم آبی شده است.
2- دهان تان خشک می شود
اگر همیشه تشنه تان است، احتمالا از مشکل «دهان خشک» رنج می برید. این بیماری زمانی بروز می کند که دهان به میزان کافی بزاق تولید نمی کند. مشکل دهان خشک علامتی است که نشان می دهد بدن تان با کمبود آب مواجه شده است.
3- نفس تان بد بود می شود
بوی بد دهان عوامل متعددی دارد. از پوسیدگی دندان ها و جرم و عفونت لثه گرفته تا مشکلات گوارشی و عفونت سینوس ها باعث بد بو شدن دهان می شود.
علاوه بر این عوامل کمبود بزاق نیز باعث بروز این مشکل می شود. به این ترتیب که با ترشح نشدن بزاق کافی، تولید باکتری ها در دهان بیشتر شده و عاملی برای بوی بدن دهان می شود.
4- چشم هایتان خشک می شود
چشم ها از اعضای حساس و آسیب پذیر بدن هستند و هر تغییر مهمی مانند دهیدراته شدن بدن تاثیر مستقیمی روی آنها دارد. اگر به اندازه ی کافی مایعات مصرف نکنید و بدن تان مرطوب نباشد، چشم ها نیز به میزان کافی اشک تولید نمی کنند.
5- عرق نمی کنید
بدون شک اگر به میزان کافی آب در بدن تان نباشد، عرق تان در نمی آید. اگر متوجه شده اید که عرق نمی کنید، کمی هوشیار باشید.
چون عدم تعریق خبر خوبی نیست و نشان می دهد بدن تان بیابانی شده است.
6- سرتان درد می گیرد
تابستان که می شود خیلی از افراد از سردرد شکایت می کنند و نور آفتاب را مقصر می دانند. اما این باور اشتباه است. مغز ما توسط یک پوشش مایع محافظت می شود. زمانی که میزان آب بدن کم شده باشد، این پوشش چروک شده و باعث ایجاد سردرد می شود.
قبل از اینکه داروی مسکن برای تسکین سردردتان روانه بخورید، از خودتان بپرسید آیا به میزان کافی آب می خورید یا نه؟
7- سرتان گیج می رود
زمانی که مایعات بدن کم می شوند و فشار خون پایین می آید، سر به دوران می افتد.
در صورت کم آبی های شدید احتمال اینکه تعادل تان به هم بخورد و دچار منگی شوید، افزایش می یابد.
8- دچار ضعف بدن می شوید
گفتیم که بدن ما از ۶۰ تا ۶۵ درصد آب تشکیل شده است.
اگر به میزان کافی این آب را تامین نکنید، میزان مایعات بدن کاهش پیدا خواهد کرد. این کاهش مایعات نیز عملکرد ارگان های بدن را با اختلال مواجه می کند. در نتیجه احساس ضعف تمام وجودتان را فرا می گیرد.
9- کمتر دستشویی می روید
این یک قانون کلی است که اگر به میزان کافی آب ننوشید، ادرار کافی نیز دفع نخواهید کرد.
توجه داشته باشید که کاهش ادرار یا تیره شدن رنگ آن، علامت دهیدراته شدن بدن است. بهتر است مصرف آب را افزایش دهید. در غیر این صورت به کلیه هایتان نیز آسیب می رسد.
10- میل زیادی به مصرف قند پیدا می کنید
اگر به طور ناگهانی به سمت خوردن شکلات و شیرینی کشیده می شوید، احتمال دارد بدن تان کم آب شده باشد. زمانی که بدن با کمبود آب مواجه می شود، کبد نمی تواند از ذخیره ی انرژی خود به میزان کافی گیلکوژن آزاد کنند. در نتیجه مغز علائمی نشان می دهد تا بر شرایط مسلط شود.
زمانی که دچار چنین وضعیتی می شوید بهتر است میان وعده های سرشار از آب را در برنامه ی روزانه تان بگنجانید.
11- تب می کنید
کمی عجیب به نظر می رسد، اما زمانی که بدن با کمبود آب شدید مواجه باشد، احتمال تب و لرز بالا می رود.
هر نوع تب را جدی بگیرید و نسبت به رفع آن اقدام کنید.
12- یبوست می گیرید
آب برای گوارش خوب لازم و ضروری است. اگر به میزان کافی آب ننوشید، روده هایتان نرمی و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند.
روده های خشک و سفت نیز آب مواد غذایی را جذب می کنند، و مدفوعی سفت و خشک تولید می کنند که به سختی دفع می شود.
13- ضربان قلب تان تند می شود
اگر ضربان قلب تان نامنظم شده است، بیشتر مراقب باشید.
کاهش الکترولیت های مربوط به کم آبی بدن، قدرت قلب را برای پمپاژ خون کاهش می دهد.
در نتیجه دچار ضربان نامنظم و تپش قلب می شوید.
14- دچار گرفتگی عضلات می شوید
زمانی که عضلات به سختی کار می کنند و در عین حال بدن به میزان کافی آب ندارد، میزان سدیم و پتاسیم بدن دچار اختلال شده و این مسئله نیز روی عضلات تاثیر منفی می گذارد و منجر به گرفتگی و کرامپ های عضلانی می شود.
15- از هوش می روید
از هوش رفتن جدیدترین علامتی است که بدن نشان می دهد دچار کم آبی شدید شده اید. دهیدراته شدن جدی، دمای بدن را بالا می برد و باعث سرگیجه و دوران سر می شود.
از هوش رفتن زمانی بروز می کند که افت فشار خون و با علائم دیگری مانند سرگیجه جمع می شود. از هوش رفتن ناشی از دهیدراته شدن باید به صورت اورژانسی تحت درمان پزشکی قرار بگیرد.
دلایل کم آبی بدن چیست؟
60 درصد بدن انسان از آب تشکیل شده است. طبق تحقیقات، حتی اگر 1.5 درصد آب بدنتان را از دست بدهید، دچار کم‌آبی خفیف می‌شوید – و خلق وخو، سطح انرژی و توانایی شناختی شما افت می‌کند. علاوه بر دلایل آشکار کم‌آبی بدن مانند روزهای گرم و آفتابی، ورزش کردن یا آب نخوردن به اندازه‌ی کافی است، دلایل دیگری نیز وجوددارد که که کمتر به آن توجه می‌شود.
این دلایل عبارتند از:
1- دیابت :
افراد مبتلا به دیابت، به ویژه آنهایی که هنوز نمی‌دانند مبتلا به دیابت هستند، در خطر ابتلا به کم‌آبی قراردارند. در واقع وقتی سطح قندخون بسیار بالاست، بدن سعی می‌کند گلوکز اضافی را از طریق ادرار دفع کند و ادرار زیاد سبب کم‌آبی بدن می‌شود.
2- قاعدگی :
زنان در این دوران باید بیشتر آب بنوشند. استروژن و پروژسترون بر میزان آب بدن اثر می‌گذراند. همچنین زنانی که قاعدگی سنگین دارند، به دلیل از دست دادن حجم زیادی از خون، باید آب بیشتری در این دوران بنوشند.
3- داروها :
اگر بنا به تجویز پزشک دارو مصرف می‌کنید، بهتر است به عوارض آن دقت کنید. بسیاری از داروها ادرارآور هستند، و سبب کم‌آبی می‌شوند. داروهای کنترل فشار خون، نمونه‌ای از این نوع داروها هستند. علاوه بر این، داروهایی که عوارض جانبی مانند اسهال و استفراغ دارند، ممکن است سبب کم‌آبی بدن شوند. اگر هر یک از داروهایتان چنین عوارضی دارند باید بیشتر آب و مایعات بنوشید.
4- رژیم کم‌کربوهیدرات :
کربوهیدارت‌ها همراه با آب در بدن ذخیره می‌شوند.به همین دلیل است که با نخوردن کربوهیدرات، و در نتیجه، کم شدن آب بدن، وزن کاهش می‌یابد. البته از نظر ظاهری ممکن است جالب باشد،اما سطح آب بدن پایین می‌آید و بدن دچار کم‌آبی می‌شود. بهتر است از کربوهیدرات‌های کامل مانند جودوسر، برنج قهوه‌ای و غلات کامل استفاده کنید. حذف کربوهیدرات از رژیم غذایی برابر با از دست مایعات بدن است.
5- استرس :
هنگامی که دچار استرس هستید، غدد آدرنال، هورمون‌های استرس را وارد خون می‌کنند. اگر بطور مداوم در استرس باشید، سرانجام غدد آدرنال خسته می‌شوند و کارآیی خود را از دست می‌دهند. مشکل اینجاست که غدد آدرنال هورمون آلدوسترون ترشح می‌کنند که سطح مایعات بدن را تنظیم می‌کند. بنابراین هنگامی که آدرنال کم کار می‌شود، سطح آلدوسترون نیز پایین می‌آید و در نتیجه سطح مایعات بدن نیز افت می‌کند. گرچه نوشیدن مایعات در کوتاه مدت به حل مشکل کمک می‌کند اما کاهش استرس تنها راه‌حل در طولانی مدت است.
6- سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر(IBS) :
در حالی که بیماری IBS به خودی خود به اندازه‌ی کافی آزاردهنده است، بعضی از عوارض آن مانند تهوع و اسهال مزمن ممکن است سبب کم‌آبی بدن شود. علاوه بر این، بیشتر مبتلایان به این بیماری معمولاً بعضی از غذاها را که تصور می‌کنند تحریک کننده است از رژیم غذایی خود حذف می‌کنند و اگر این غذاها شامل مایعات نیز باشد، بیشتر در خطر کم‌آبی قرار می‌گیرند.
7-بارداری:
در دوران بارداری، حجم خون افزایش می‌یابد، اما گاهی اسهال و تهوع صبحگاهی در این دوران مزید بر علت می‌شود. اگر دچار حالت تهوع صبحگاهی هستید حتما با پزشکتان مشورت کنید.
8- سن :
با افزایش سن، همانطور که توانایی بدن برای ذخیره آب کاهش می‌یابد، احساس تشنگی نیز کمتر می‌شود. بنابراین احتمال کم‌آبی بدن بیشتر می‌شود. اگر نوشیدن آب در طول روز را فراموش می‌کنید، بهتر است یک بطری آب همواره همراه داشته باشید.
9- مکمل‌های غذایی :
اینکه مکملی «طبیعی» باشد به این معنی نیست که ادرارآور نباشد. برای مثال، جعفری، تخم کرفس، قاصدک و شاهی آبی میزان ادرار را افزایش می‌دهند که بطور بالقوه می‌تواند سبب کم‌آبی بدن شوند. اگر قصد مصرف مکمل‌ها را دارید یا هم‌اکنون در حال مصرف آنها هستید، بهتر است با یک متخصص تغذیه در مورد آنها و عوارض جانبی‌شان مشورت کنید.
10- ارتفاع زیاد :
هنگامی که به ارتفاعات سفر می‌کنید، بدن برای تطبیق با وضعیت جدید سرعت تنفس را بالا می‌برد و میزان ادرار را افزایش می‌دهد. گرچه هر دو مورد برای تطبیق با میزان اکسیژن ارتفاع لازم است، اما می‌تواند سبب کم‌آبی بدن شود.
11- نوشیدن الکل :
حتی نوشیدن مقدار کم الکل می‌تواند سبب کم‌آبی بدن شود. چرا؟ چون نوشیدن الکل باعث افزایش ادرار می‌شود. الکل هورمون ضدادرار را که برای تنظیم مایعات بدن است، کاهش می‌دهد. علاوه بر این الکل توانایی احساس علائم اولیه کم‌آبی – مانند تشنگی و خستگی- را کاهش می‌دهد.
12- کم خوردن میوه و سبزی :
اگر روزی 5 وعده میوه نمی‌خورید، باید آب بیشتری بنوشید تا بدنتان دچار کم‌آبی نشود.
13- شیردادن :
شیردادن سبب کم شدن آب بدن مادران می‌شود. اگر شیر مادر کم می‌شود باید، مایعات بیشتری بنوشد.
درمان کم آبی در کودکان بیمار
پزشک می تواند توصیه های خاصی را برای درمان کم آبی کودکتان بیان کند، ولی برخی از رهنمودهای کلی عبارتند از:
1- از محلول او آر اس (ORS) استفاده کنید.
برای جبران کم آبی بدن نوزادان و کودکانی که دچار اسهال، استفراغ و تب بالا شده اند، از محلول او-آر-اس استفاده کنید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری بدهد.
این محلول حاوی آب و املاح است به نسبت های خاص تا بتواند آب و املاح از دست رفته بدن را مجددا تامین کند. همچنین هضم آن ها در این محلول آسان تر است.
.
بهترین نوشیدنی برای بهبود حال کودک مبتلا به اسهال و استفراغ، محلول او آر اس است. آب نمی تواند املاح مورد نیاز بدن را که از دست رفته اند، تأمین کند
مقادیر کافی از این محلول را به کودکتان بدهید. امکان دارد پزشک بر اساس سن بچه شما و شدت کم آبی بدن او، مصرف مقدار خاصی از این محلول را توصیه کند، ولی به طور کلی باید به آرامی و به تدریج این محلول را بدهید تا اینکه ادرار کودک کمرنگ و شفاف شود.
اگر کودک استفراغ می کند، مقادیر کمی از این محلول را هر چند مدت یکبار به او دهید، مثلا هر چند دقیقه یک بار، یک قاشق از محلول خنک او آر اس.
اگر کودک آن را بالا آورد، نیم تا یک ساعت صبر کنید و مجددا محلول را به او بدهید. به یاد داشته باشید دمای محلول خنک رو به ولرم باشد، نه خیلی سرد.
2- شیر خودتان را همچنان به نوزاد بدهید.
وقتی بچه تان بیمار است، شیر خودتان را قطع نکنید. همچنین در کنار شیر، محلول اوآراس را در شیشه شیر به او بدهید.
اگر شیرخشک به کودکتان می دهید، سعی کنید تا موقع بهبودی اسهال او، شیر خشک بدون لاکتوز به او بدهید. لاکتوز قند موجود در شیر است و هضم آن موقع اسهال مشکل است و اسهال را بدتر کند.
هرگز شیر خشک را رقیق تر (آبکی تر) از دستورالعمل نوشته شده روی قوطی آن، تهیه نکنید.
ممکن است پزشک مصرف یک محلول اوآراس جایگزین را برای مدت کوتاهی به جای شیر خشک توصیه کند.
اگر کودک استفراغ می کند، مقادیر کمی از این محلول را هر چند مدت یکبار به او دهید، مثلا هر چند دقیقه یک بار، یک قاشق از محلول خنک او آر اس.
اگر کودک آن را بالا آورد، نیم تا یک ساعت صبر کنید و مجددا محلول را به او بدهید. به یاد داشته باشید دمای محلول خنک رو به ولرم باشد، نه خیلی سرد.
2- شیر خودتان را همچنان به نوزاد بدهید.
وقتی بچه تان بیمار است، شیر خودتان را قطع نکنید. همچنین در کنار شیر، محلول اوآراس را در شیشه شیر به او بدهید.
اگر شیرخشک به کودکتان می دهید، سعی کنید تا موقع بهبودی اسهال او، شیر خشک بدون لاکتوز به او بدهید. لاکتوز قند موجود در شیر است و هضم آن موقع اسهال مشکل است و اسهال را بدتر کند.
هرگز شیر خشک را رقیق تر (آبکی تر) از دستورالعمل نوشته شده روی قوطی آن، تهیه نکنید.
ممکن است پزشک مصرف یک محلول اوآراس جایگزین را برای مدت کوتاهی به جای شیر خشک توصیه کند.
درمان کم آبی شدید بدن
کودکان و افراد بزرگسالی که شدیدا دچار کم آبی بدن می شوند، بایستی فورا به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل شوند (توسط نزدیکان فرد یا اورژانس) و سریعا تحت درمان پزشکی قرار بگیرند.
در بیمارستان، آب و املاح از طریق زدن سرم (تزریق داخل وریدی) به بدن فرد می رسند.
تزریق سرم خیلی سریع تر از محلول های خوراکی (مثل او آر اس) آب و املاح مورد نیاز را به بدن می رساند که انجام این کار در شرایط خطرناک و مرگبار ضروری است.
کودکان و افراد بزرگسالی که شدیدا دچار کم آبی بدن می شوند، بایستی فورا به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل شوند (توسط نزدیکان فرد یا اورژانس) و سریعا تحت درمان پزشکی قرار بگیرند.
در بیمارستان، آب و املاح از طریق زدن سرم (تزریق داخل وریدی) به بدن فرد می رسند.
تزریق سرم خیلی سریع تر از محلول های خوراکی (مثل او آر اس) آب و املاح مورد نیاز را به بدن می رساند که انجام این کار در شرایط خطرناک و مرگبار ضروری است.
دیدگاه شما
Bebe
Dena
Peggy
ثبت دیدگاه